TÌNH HUỐNG ĐẤU THẦU 

     Điều 22 khoản 1 điểm b LĐT quy định một trong các trường hợp được áp dụng hình thức chỉ định thầu là gói thầu cung cấp dịch vụ tư vấn, dịch vụ phi tư vấn, mua sắm hàng hóa phải mua từ nhà thâu đẵ thực hiện trước đó do phải bảo đảm tính tương thích về công nghệ, bản quyền mà không thể mua được từ nhà thầu khác; gói thầu có tính chất nghiên cứu, thử nghiệm; mua bản quyền sở hữu trí tuệ. Đồng thời, việc thực hiện chỉ định thầu đối với gói thầu này phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện quy định tại khoản 2 Điều 22 Luật Đấu thầu. 
     Trường hợp gói thầu dịch vụ bảo trì, cập nhật các bản vá, sửa lỗi, chỉnh sửa, nâng cấp cho phiên bản phần mềm X mà đơn vị đang sử dụng chỉ có thể được thực hiện bởi nhà thầu đà trúng thầu trước đó nhằm đảm bảo tính tương thích về công nghệ, bản quyền mà không thể mua từ nhà thầu khác thì gói thầu thuộc trường hợp chỉ định thầu theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 22 LĐT. Người có thẩm quyền có trách nhiệm phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu (bao gồm hình thức lựa chọn nhà thầu) theo quy định tại khoản 1 Điều 73 LĐT và chịu trách nhiệm trước pháp luật về quyết định của mình.

     Luật Đấu thầu (Điều 5 khoản 1) quy định nhà thầu, nhà đầu tư là tổ chức có tư cách hợp lệ khi đáp ứng đủ các điều kiện sau đây: a) Có đăng ký thành lập, hoạt động do cơ quan có thẩm quyền của nước mà nhà thầu, nhà đầu tư đang hoạt động cấp; b) Hạch toán tài chính độc lập; c) Không đang trong quá trình giải thể; không bị kết luận đang lâm vào tình trạng phá sản hoặc nợ không có khả năng chi trả theo quy định của pháp luật; d) Đã đăng ký trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia; đ) Bảo đảm cạnh tranh trong đấu thầu theo quy định tại Điều 6 của Luật này; e) Không đang trong thời gian bị cấm tham dự thầu; g) Có tên trong danh sách ngắn đối với trường hợp đã lựa chọn được danh sách ngắn; h) Phải liên danh với nhà thầu trong nước hoặc sử dụng nhà thầu phụ trong nước đối với nhà thầu nước ngoài khi tham dự thầu quốc tế tại Việt Nam, trừ trường hợp nhà thầu trong nước không đủ năng lực tham gia vào bất kỳ phần công việc nào của gói thầu. 
     Nghị định số 63/2014/NĐ-CP (Điều 55 khoản 1 điểm b) quy định nhà thầu được xác định để nhận hồ sơ yêu cầu khi có tư cách hợp lệ theo quy định tại các điểm a, b, c, d, e và h khoản 1 Điều 5 của Luật Đấu thầu và có đủ năng lực, kinh nghiệm thực hiện gói thầu. 
     Trường hợp Quý Sở lựa chọn nhà thầu thực hiện gói thầu theo hình thức chỉ định thầu thì nhà thầu được xác định để nhận hồ sơ yêu cầu (đối với chỉ định thầu thông thường) hoặc nhà thầu được mời vào thương thảo hợp đồng (đối với chỉ định thầu rút gọn) khi đáp ứng quy định tại điểm b khoản 1 Điều 55 Nghị định số 63/2014/NĐ-CP. Đối với gói thầu mua sắm thường xuyên, việc thực hiện chỉ định thầu rút gọn thực hiện theo quy định tại khoản 3 Điều 15 Thông tư số 58/2016/TT-BTC ngày 29/3/2016. 

     Điều 22 khoản 1 điểm đ LĐT: Một trong những trường hợp được áp dụng hình thức chỉ định thầu là gói thầu di dời các công trình hạ tầng kỹ thuật do một đơn vị chuyên ngành trực tiếp quản lý để phục vụ công tác giải phóng mặt bằng. 
     Theo đó, trường hợp công trình cần di dời (để giải phóng mặt bằng) do một đơn vị chuyên ngành trực tiếp quản lý và đơn vị này có đủ năng lực, kinh nghiệm đáp ứng yêu cầu để thực hiện công tác di chuyển công trình thì được áp dụng hình thức chỉ định thầu cho đơn vị chuyên ngành trực tiếp quản lý theo quy định nêu trên. Trường hợp đơn vị chuyên ngành trực tiếp quản lý công trình cần di dời không có đủ năng lực, kinh nghiệm để thực hiện, đồng thời có nhiều doanh nghiệp khác đủ năng lực thực hiện gói thầu di dời công trình thì không thuộc trường hợp được áp dụng hình thức chỉ định thầu theo quy định nêu trên. 

     Khoản 1 Điều 56 NĐ63 quy định khi áp dụng hình thức chỉ định thầu theo quy định đối với gói thầu quy định tại điểm a khoản 1 Điều 22 của Luật đấu thầu, trừ gói thầu cần thực hiện để bảo đảm bí mật nhà nước, chủ đầu tư hoặc cơ quan trực tiếp có trách nhiệm quản lý gói thầu xác định và giao cho nhà thầu có năng lực, kinh nghiệm thực hiện ngay gói thầu. Trong vòng 15 ngày kể từ ngày giao thầu, các bên phải hoàn thiện thủ tục chỉ định thầu. 
     Theo đó, trường hợp gói thầu đã được chỉ định thầu cho nhà thầu theo quy trình rút gọn quy định tại khoản 1 Điều 56 NĐ63 nhưng do bất khả kháng chủ đầu tư, bên mời thầu chưa thể hoàn thiện thủ tục chỉ định thầu trong vòng 15 ngày kể từ ngày giao thầu thì chủ đầu tư, bên mời thầu cần báo cáo người có thẩm quyền về nguyên nhân bất khả kháng này cùng như biện pháp xử lý.

Điều 22 khoản 1 điểm a LĐT quy định một trong những trường hợp được áp dụng hình thức chỉ định thầu là gói thầu cần thực hiện để bảo đảm bí mật nhà nước. Việc xác định gói thầu có thuộc danh mục cần thực hiện để bảo đảm bí mật nhà nước hay không cần căn cứ vào quy định của pháp luật về bảo đảm bí mật nhà nước mà không căn cứ vào việc quyết định phê duyệt dự án và văn bản thông báo giao dự toán có đóng dấu mật.